Thursday, September 30, 2010

FILCOLS @ Indonesia

FILCOLS' Executive Director Alvin J. Buenaventura delivered a talk entitled Cultural Diversity and Unlocking the Human Potential last 28 September 2010 at the Taman Budaya Yogyakarta.

Buenaventura's talk was one of the lectures included in the event called "Know your Rights”. It was the first in a series of five seminars Yayasan Reproduksi Cipta Indonesia (YRCI) shall conduct within the coming years and can be considered as a valuable discourse on copyright issues related to Indonesia and the Southeast Asian region.

Experts in the fields of copyright, law, economics, arts, culture and government support hailing from Belgium, Singapore, Australia, Philippines and Indonesia had pooled together to share their perspectives in public by means of lectures and presentations.

Read the article here:

http://www.ivaa-online.org/2010/09/seminar-hakcipta-yrci/?lang=en

Tuesday, September 21, 2010

Buhay na Titik: Proteksiyon sa Geographical Indication

ni Alvin Buenaventura ng FILCOLS


Proteksiyon sa Geographical Indication

Geographical indication ang tawag sa mga simbolo, pangalan, o tatak na nagpapakilalang galing sa iisang lugar ang isang partikular na produkto.

Ang taglay na talino, pagkamalikhain, at kasanayan ng mga tao sa isang lugar ay siyang pinagmumulan ng mga produktong may mataas na kalidad at may kakaibang uri. Halimbawa, ang Marikinaay sikat sa mga sapatos na matibay at maganda. Ang mga pagawaan ng sapatos na nasa Marikina lamang ang may karapatang maglagay ng tatak, simbolo, o pangalang nagsasabing ito nga ay “Made in Marikina.”

Tinatangkilik ng mga mamimili ang produkto dahil sa ang lugar na pinanggalingan nito ay kilala sa nasabing produkto.

Maraming mga mamimili ang talagang nagsasadya pa sa isang lugar dahil sa produkto nito. Halimbawa, dumarayo pa ang iyong biyenang babae sa Liliw, Laguna upang makabili ng magagandang tsinelas nito.

Panloloko sa mamimili ang pagsasabing gawa sa Marikina ang sapatos o sa Liliw ang tsinelas kung hindi naman talaga ginawa ang mga ito doon.

Dahil ang sapatos ng Marikina at tsinelas ng Liliw ay produkto ng mga tao roon at siya nilang ikinabubuhay, dapat na bigyan ito ng karampatang proteksiyon ng gobyerno.

Ang mga produktong ito ay binibigyan ng Intellectual Property Office of the Philippines ng proteksiyon bilang trademark. Ang trademark ay may proteksiyong nagtatagal nang sampung taon at maaaring i-renew kada sampung taon.

Dapat iparehistro ng may-ari ng produkto ang kanyang trademark sa nasabing tanggapan ng gobyerno.

Kapag hindi binigyang-proteksiyon ng gobyerno ang mga kabuhayan ng ating mga kababayan sa Marikina, Liliw, at iba pa, malaki ang tsansang bumagsak ang negosyo doon. Ito ay magdudulot ng malawakang pagkawala ng trabaho, pagkawala ng magbabayad ng buwis, at pagtaas ng kriminalidad.

Ang appellation of origin naman ang tatalakayin natin sa susunod na isyu ng Buhay na Titik.

Kung may tanong hinggil sa tinalakay na paksa, mag-email lamang sa filcols@gmail.com.

Tuesday, September 14, 2010

Buhay na Titik: Kakaibang Tatak ang Trademark

ni Alvin Buenaventura ng FILCOLS


Kakaibang Tatak ang Trademark

Alin sa dalawang t-shirt ang pipiliin mo? Ang may tatak na Bench o ang may tatak na Belch? Katulad ng maraming Pinoy, mas pipiliin mo ang may tatak na Bench dahil alam mong mataas ang kalidad ng produktong nagmumula sa kompanya ng damit na itinatag ng negosyanteng si Ben Chan noong 1987. Ang kakaibang tatak ay ginagamit para maiangat ang produkto mula sa hanay ng kaparehong produkto (tulad nga ng t-shirt).

Ang pangalang “Bench,” ang kakaibang estilo ng puting letra nito, at pulang background na parihaba ay binibigyan ng proteksiyon ng batas dahil rehistrado ito bilang trademark. Ang trademark o tatak ng produkto ay maaari ding kombinasyon ng mga kakaibang palatandaan, simbolo, pangalan, hugis, at kulay na inilalagay sa mga produkto.

Service mark naman ang tawag sa tatak ng serbisyo. Gumagamit ng service mark ang negosyong service-oriented tulad ng LBC, Philippine Airlines, at GMA 7. Sampung taon ang proteksiyong ibinibigay ng batas sa may-ari ng isang trademark. Maaaring i-renew ang trademark kada sampung taon. Ang trademark at service mark ay nakapailalim sa industrial property na isa sa mga sangay ng Intellectual Property (IP).

Ang mga likhang nagmumula sa isip ng tao ay tinatawag na IP at binibigyan ng karampatang proteksiyon ng gobyerno para lalo pang maengganyo ang mga tao sa paggawa ng mga bagong likha. Kailangan natin ang proteksiyong dulot ng trademark para maiwasan ang di patas na kompetisyon mula sa mga kompanyang kumokopya lang ng trademark ng iba. Ang mga kompanyang ito, itago natin sila sa tawag na mga pirata, ay walang habas sa paglalagay ng tatak ng mga kilalang trademark tulad ng Bench sa kanilang mga damit o produkto. Pinupuksa ng gobyerno ang mga piratang ito sa pamamagitan ng mga raid at pagsasampa ng karampatang kaso.

Ang pamimirata ay isang uri ng panloloko. Nagbabayad ang mamimili ng totoong pera pero peke naman pala ang produktong nabibili nila. Dahil sa mataas na kalidad, magagandang imahen, at abot-kayang halaga ng mga produkto ng Bench, lumago ang negosyong ito at mas marami ang nabigyan ng trabaho. Kapag hinayaan ng may-ari ng trademark, tulad ng Bench, ang paglaganap ng mga pirata at pekeng produkto at kapag walang suporta ang gobyerno para maprotektahan ang trademark nito, darating ang panahon na wala nang kikitain ang lehitimong kompanya.

Ang pagbaba ng kita ay madalas na nagreresulta sa pagkalugi at di maglalaon ay sa pagbabawas at pagtatanggal ng mga empleyado (dahil hindi na sila mapapasuweldo.) Marami tayong pakinabang sa mga lehitimong negosyo. Bukod sa nakakapagbigay ito ng trabaho sa atin, nagbabayad din ito ng tax sa gobyerno. At ang tax ang pinagmumulan ng perang ginagastos ng gobyerno para tayo ay mapaglingkuran. Ang mga pirata naman lumalabag na nga sa batas, hindi pa nagbabayad ng tax.


Ang pagtangkilik sa sariling atin ay nakakatulong sa pag-unlad ng ekonomiya at pagbibigay ng hanapbuhay sa ating mga kababayan. Kaya sa susunod na bibili ka ng t-shirt, piliin mo ang tatak-Pinoy. Siguruhin mo ring orig ang bibilhin mo. Produktong Pinoy na orig, okey?

Ang geographical indication naman ang tatalakayin natin sa susunod na isyu ng Buhay na Titik. Kung may tanong hinggil sa tinalakay na paksa, mag-email lamang sa filcols@gmail.com.

Wednesday, September 8, 2010

Buhay na Titik: Proteksiyon para sa mga Bagong Uri ng Halaman

ni Alvin Buenaventura ng FILCOLS


Proteksiyon para sa mga Bagong Uri ng Halaman

Bakit paboritong ihalo ng iyong biyenan sa sinigang na baboy si Django? Teka, hindi si Django Bustamante na manlalaro ng bilyar. Ang tinutukoy ko pala ay ang Django na isang uri ng sili.



Kabilang ang Django sili sa mga bagong uri ng halaman na ini-apply ng breeder nito sa tanggapan ng Plant Variety Protection Office upang mabigyan ng sertipikasyon at proteksiyon ng gobyerno. Ang sertipikasyon ay ibinibigay sa mga halamang panlupa at pandagat na dapat na bago, kakaiba sa karaniwan, uniform, at stable.



Ibig sabihin ang halamang na-breed ng magsasaka o empleyado ng kumpanya ay dapat na bago o hindi pa naibebenta sa merkado. Ito ay may mga katagian na kakaiba sa karaniwang halaman sa merkado. Dapat ding uniform ito o ang halaman ay pare-pareho ang kulay o hugis. Dapat na stable o ang mga katangian nito ay hindi pabagu-bago kahit na matagal ng pino-propagate. Ibibigay lamang ang sertipikasyon kapag pumasa sa apat na panuntunan ang halaman.



Ang pagkilala at pagbibigay proteksiyon sa mga bagong uri ng halaman ay naging batas lamang sa pamamagitan ng Republic Act 9168 o Philippine Plant Variety Protection Act of 2002.



Ang mga bagong uri ng halaman ay likhang nagmula sa talino ng mga breeders tulad ng mga magsasaka, hobbyists, o kumpanyang pang-agrikultura. Ito ay uri din ng Intellectual Property o IP kaya dapat na respetuhin at bigyan ng karampatang proteksiyon.



Para sa mga puno at gumagapang na halaman ang proteksiyon ay 25 taon. Samantala 20 taon naman ang ibinibigay na proteksiyon sa ibang halaman tulad ng Django sili.



Kaya sa susunod na alukin ka ng iyong biyenan ng Diamante at Sweet Ruby ay wag mong isiping binibigyan ka ng mamahalin at matatamis na mga alahas. Ang Diamante ay bagong uri ng kamatis at ang Sweet Ruby ay bagong uri ng pakwan. Pinapipili ka lang ng biyenan mo ng panghimagas matapos mong kumain ng sinigang.



Ang Django sili, Diamante kamatis, at Sweet Ruby pakwan ay mga IP ng East-West Seed Company ng San Rafael, Bulacan. Ang trademark at service mark naman ang tatalakayin natin sa susunod na isyu ng Buhay na Titik.



Kung may tanong hinggil sa tinalakay na paksa, mag-email lamang sa filcols@gmail.com.

Wednesday, September 1, 2010

Buhay na Titik: Patent para sa Layout Design ng Integrated Circuits

ni Alvin Buenaventura ng FILCOLS



Patent para sa Layout Design ng Integrated Circuits


Ang mga orihinal na likhang nagmula sa isip ng tao ay tinatawag na Intellectual Property o IP. Ang dalawang sangay nito ay ang copyright at ang industrial property. Sa ilalim ng industrial property, ay may karapatan na kung tawagin ay patent. Ito ay karapatang ipinagkakaloob ng gobyerno sa mga imbentor.



Ano ang nag-uugnay sa mga electronic gadget gaya ng Playstation, cellphone, at laptop sa fuel injected na kotse, PCOS machines, at space shuttle sa isa’t isa?

Lahat ng mga nabanggit ay gumagamit ng microchips. Ang microchips o integrated circuits o IC ay ang mga piyesang nagpapatakbo sa nabanggit na electronic gadgets at machines.


Bago ang microchips, maraming vacuum tubes ang ginagamit para gumana ang isang gamit tulad ng TV. Butingtingin mo ang TV ng biyenan mo at makikita mo ang mga tubo sa loob nito.


Mabilis uminit at malakas sa kuryente ang vacuum tubes kaya pinalitan ito ng mas maliit na transistors. Ang mga piyesang ito ay parang maliliit na uod na makulay ang katawan. Butingtingin mo naman ang radyo ng biyenan mo at makikita mo ang mala-uod na transistors.


Ang pagsasama-sama o integrasyon ng transistors sa isang maliit na chip ang siyang nagpabago nang tuluyan sa electronic gadgets at machines. Ang isang chip na kasinlaki ng selyo ay maaaring maglaman ng milyon-milyong transistors. Ito ang dahilan kung bakit ang isang pagkaliit-liit na cellphone ay nagagamit sa pagtawag sa ibang telepono, sa pakikinig ng radyo, sa panonood ng video, sa pag-plus, minus, times at divide bilang calculator at sa pagkuha ng pictures. Kaya din ng cellphone na maglaman ng maraming datos tulad ng pangalan, mensahe, retrato, video, audio, at iba pa.


Binibigyan ng patent ang disenyo ng IC na may bisa ng sampung taon. Ang pagkakalatag o disenyo ng IC ang siyang nagbibigay ng kakaibang performance sa gadget o mga gamit. Mahaba ang buhay ng microchips at matipid pa sa pagkonsumo ng kuryente.



Sa loob ng sampung taon ang may-ari lamang ng patent ang awtorisadong gumawa nito. Maaari ding ibigay niya sa iba ang awtorisasyon na gumawa nito. Pero ang patent para sa disenyo ng mga IC ay hindi na maaaring i-renew paglampas ng sampung taon. Maaari na itong gamitin o kopyahin ng iba.



Dahil sa mga IC, tuluyan nang nagbago ang ating mundo. Naging mabilis at laganap ang impormasyon at komunikasyon. (Pati na rin ang maling impormasyon at miscommunication.) Dahil sa cellphone, natipon ang mga tao sa EDSA para mapabagsak ang isang pamahalaang bulok. Dahil sa mga bagong gadget, maraming trabaho ang nalikha at maraming pamilya ang nakinabang. Dahil sa PCOS machines, naging mabilis at kapani-paniwala ang resulta ng halalan sa bansa. Ilan lamang ito sa kayang gawin ng mga IC.


Ang patent para sa mga bagong uri ng halaman naman ang tatalakayin natin sa susunod na isyu ng Buhay na Titik.

Kung may tanong hinggil sa tinalakay na paksa, mag-email lamang sa filcols@gmail.com.